Flokkur: Uncategorized

HS Orka og lífeyrissjóðirnir (síðari hluti)

Birtist í Vísbendingu 17. október 2025

Ákvarðanir og ábyrgð

Þótt þau lánaviðskipti sem hér um ræðir séu viðskipti félaga eru þau í raun ákvarðanir einstaklinga og á ábyrgð þeirra. Í þeirri félagaflækju sem að framan er lýst getur verið erfitt að greina hverjir það eru sem ákvarðanir taka og hverjir geta talist ábyrgir fyrir þeim. Á það sérstaklega við um ákvarðanir sem teknar eru af þeim félögum sem margir eigendur standa að eins og HS Orka Holding og Jarðvarmi slhf. Þær ákvarðanir sem þessi félög taka eru teknar af þeim einstaklingum sem félögunum stjórna fyrir hönd og á ábyrgð raunverulegra eigenda þessara félaga. Er því óhjákvæmilegt að spyrja hvort þær samræmist hagsmunum og vilja eigendanna og hvort þær hafi verið teknar með vitund þeirra og fullu umboði.

Óljóst er hvaðan tillaga um lánveitingu til HS Orku er komin og einnig hvernig samþykki hennar fyrir hönd raunverulegra eigenda var háttað. Vegna takmarkaðra upplýsinga um það efni í ársreikningum eða öðrum gögnum verður aðeins ályktað um það í ljósi stöðu og umboðs þeirra sem að málinu komu á hverju stigi.

Þörf rekstrarfélagsins, HS Orku hf, á láni er vægast sagt óljós og enn síður er hægt að styðja lán með nærri 11% vöxtum til 12 ára skynsamlegum rökum. Tillögu um lántökuna er því vart að leita hjá stjórn rekstrarfélagsins þar semval stjórnarmanna virðist hafa ráðist af rekstrarlegum forsendum ,en líklegt að hana megi rekja til HS Orka Holding semer samstarfsvettvangur eigendanna. 

Hæpið er að fulltrúar Jarðvarma í stjórn HS Orka Holding hafi lagt tillöguna fram og benda líkur til þess að hún hafi komið frá erlendu eigendunum, sem hagnast munu á skattasniðgöngunni. Þó er óhjákvæmilegt að spyrja um hlut forstjóra HS Orku Holding hf. og hvort eigendur félagsins hafi við ráðningu hans horft til þess að í forstjóratíð hans hjá Fjarðaráli var tekið upp lántökuskema sem leiddi til þess að það fyrirtæki hefur aldrei greitt teljandi tekjuskatt en fært Alcoa milljarða viðbótarhagnað á kostnað íslenskra skattgreiðenda.

Hvernig svo sem tillagan um lánaviðskiptin er fram komin hefur Stjórn HS Orka Holding orðið að taka afstöðu til hennar og samþykkja hana, þar á meðal þeir stjórnarmenn sem tilnefndir voru af Jarðvarma slhf og eru fulltrúar lífeyrissjóðanna. Hvort skattaleg áhrif hennar hafi verið rædd og hver rök þeirra voru fyrir að samþykkja hana liggur ekki fyrir. Þeir hljóta hins vegar að hafa kynnt stjórn Jarðvarma tillöguna áður en hún var samþykkt, þar sem það félag leggur fram hluta lánsfjárins f.h. sjóðanna.

Lífeyrissjóðirnir 14 sem eiga Jarðvarma leggja fram lánsféð. Þess vegna og einnig vegna þess hve lánveitingin er stór og óvenjuleg verður að ætla að stjórn Jarðvarma hafi borið hana undir stjórnir lífeyrisjóðanna og þeir því ábyrgir fyrir henni. Hvort ábyrgðin liggur hjá framkvæmdastjórum sjóðanna og starfsfólki þeirra eða stjórnum lífeyrissjóðanna er þó óljóst en hafi lánveitingin verið samþykkt án aðkomu stjórna sjóðanna virðist sem starfsfólk sjóðanna hafi brotið þær starfsreglur sem því eru settar og koma m.a. fram í starfsháttayfirlýsingunum hér að framan og því farið út fyrir umboð sitt með því að fjárfesta í starfsemi sem ekki uppfyllir þær kröfur sem sjóðirnir gera.

Með tilliti til eðlis umræddrar lánveitingar vekur sérstaka athygli að meðal eigenda Jarðvarma slhf er Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins. Í stjórn hans sitja 4 einstaklingar tilnefndir af bandalögum opinberra starfsmanna og 4 fulltrúar tilnefndir af fjármálaráðherra. Það sætir ólíkindum að fulltrúar þessara aðila hafi fallist á ráðstafanir sem fyrst og fremst hafa þann tilgang að rýra tekjur ríkissjóðs. 

Lánveiting Jarðvarma slhf til HS Orku er dæmi um gjörning sem bæði gengur gegn fjárhagslegum hagsmunum samfélagsins og er í hrópandi ósamræmi við tilgang lífeyrissjóðanna. Hún brýtur gegn öllu sem nefna má samfélagslega ábyrga stjórnunarhætti og er andstæð þeim markmiðum sem lýst er í starfsháttayfirlýsingum lífeyrissjóðanna.

Mannval og vönduð vinnubrögð

Rekstur sjóða sem varðveita og ávaxta lífeyri landsmanna krefst þekkingar á fjármálum og efnahagsmálum svo og skilnings á þeim sérstöku kröfum sem gerðar eru til lífeyrissjóða sem félagslega mikilvægra stofnana og koma m.a fram í lögum um starfsemi þeirra. Miklar kröfur þarf því að gera til stjórna og starfsfólks sjóðanna.

Eins og rakið hefur verið hafa margir komið að lánveitingunni, forstjóri HS Orku Holding ásamt fjórum stjórnarmönnum þess félags, þar af tveimur tilnefndum af Jarðvarma, fimm manna stjórn Jarðvarma ogframkvæmdastjórar 14 lífeyrissjóða. Ferilskrár þeirra flestra bera vott um góða menntun og víðtæka reynslu, m.a. hjá landsþekktum fjármálafyrirtækjum. Færni og reynslu til að taka á erfiðum málum ætti því ekki að skorta. Það vekur því furðu að velþekkt og augljós aðferð til að hafa fé af ríkissjóði skuli hafa staðist skoðun allra þessara aðila með fjölda sérfræðinga sér við hlið og hlotið samþykki þeirra og síðan stjórna lífeyrissjóðanna með um 100 fulltrúa stéttarfélaga og vinnuveitenda. 

Skorti á tíma eða aðbúnaði verður vart kennt um það sem vanta kann á í vinnubrögðum. Laun stjórnarmann Jarðvarma, með það hlutverk eitt að sjá um eignarhald á hlutum í HS Orku, voru 1.176 þús kr. á mann árið 2024 og tvöföld sú fjárhæð fyrir formann, alls 7.056.000 kr. Félagið hefur einnig framkvæmdastjóra og voru laun og launatengd gjöld hans og stjórnar samtals tæpar 19 m.kr. á árinu. Auk þess greiddi sjóðurinn um 45 m.kr. í ráðgjöf og viðskiptakostnað.

Stjórnarlaun lífeyrissjóðanna mega og teljast bærileg. Framkvæmdastjórar þeirra eru með allt að 3 m. kr. á mánuði og fyrir stjórnarsetu er greitt allt að 3 – 4 m.kr. á ári þannig að reikna má með að hjá þessum 14 lífeyrissjóðum sé framkvæmdastjórum og stjórnarmönnum greiddar ekki minna en 800 milljónir króna á ári.

Afleiðingar aðgerðaleysis

Tekjutap ríkissjóðs af þessum eina lánasamningi gæti numið á þriðja milljarð króna á 12 ára tímabili. Það er ekki há fjárhæð í samanburði við það tap sem orðið hefur af svipuðum aðgeerðum ísl. stóriðjuveranna sem hafa verið látnar viðgangast. Aðgerðaleysi gagnvart gjörningum HS Orku og stóriðjunni setur fordæmi fyrir annan rekstur erlendra aðila hér á landinu hvort sem er á þeirra eigin vegum eða í samstarfi við innlenda aðila. Verkefni sem þessir aðilar sækja í eru flest tengd auðlindanýtingu svo sem fiskeldi, orkufrekur iðnaður og rekstur gagnavera en einnig rekstur vatnsorkuvera og vindorkuvera víða um land og jarðefnanám. Víst má telja að nýir rekstraraðilar, innlendir sem erlendir, munu krefjist þeirra sömu “skattfríðinda” og þeir sem fyrir erunjóta. Áhrif þessa kunna og að ná til ferðaþjónustu þar sem erlend eignaraðild er þegar veruleg. Verði það niðurstaðan munum við innan fárra ára hafa afsalað stórum hluta af auðlindaarði okkar til erlendra og innlendra fjárplógsafla.

Önnur mál

Hér hefur fyrst og fremst verið fjallað um skattahlið þessa máls og það að lífeyrissjóðir taki þátt í gjörningi sem kostar ríkissjóð stórfé. Því er hins vegar ekki að neita að þessi athugun vekur einnig aðrar áleitnar spurningar. Tvennt skal nefnt, hagsmunatengsl og freistnivandi í samskiptum lífeyrissjóða og fjárfestaannars vegar og óskilvirkt stjórnkerfi lífeyrissjóðahins vegar.

Fyrra atriðið birtist í samstarfi lífeyrissjóðanna 14 og annarra eigenda HS Orku. Lífeyrissjóðirnir fjárfesta í HS Orku með því að stofna til félagslegra tengsla við HS Orku sem geta leitt til þess að störf og kjör nokkurra starfsmanna eða fulltrúa þeirra séu háð þessum samskiptum. Komi ágreinings- eða álitamál milli eigendanna til ákvörðunar geta persónulegir hagsmunir hafi áhrif á afstöðu þeirra sem að henni koma.

Með hinu atriðinu er átt við að stjórnir lífeyrissjóðanna eru skipaðar fulltrúum stéttarfélaga annars vegar og samtaka vinnuveitenda eða opinberra vinnuveitenda hins vegar oft 6 eða fleiri hjá hverjum sjóði. Yfirleitt veljast framámenn í hvorum hópi eða starfsmenn viðkomandi samtaka til að gegna stjórnarstörfum í lífeyrissjóðunum án tillits til þekkingar á verkefnum sjóðanna og enn síður þekkingar eða reynslu af fjármálastarfsemi sem er orðin snar þáttur í starfi þeirra. Vegna fjölda sjóðanna og stjórnarmanna og góðra starfskjara er þessi stjórnarkostnaður verulegur og ekki hægt að útiloka að með þessu fyrirkomulagi sé launakostnaði stéttarfélaga og samtaka vinnuveitenda að einhverju marki velt yfir á lífeyrissjóðina.

Höfundur er hagfræðingur, fyrrv. ríkisskattstjóri og félagi í Reykjavíkur Akademíunni

1 Ekki er ljóst hvort það séu aðeins álverin sem komist hafa hjá skattgreiðslum eða hvort það eigi einnig við um gagnaver, fiskeldi og önnur fyrirtæki erlendra aðila t.d. í ferðaþjónustu.

2 HS Orka er meirihlutaeigand í Vesturverki sem er með Hvalárvirkjun og fleiri virkjanir í undirbúningi.

Hvern á að kjósa?

Í grein í Kjarnanum 10. ágúst sl., fyrir upphaf eiginlegrar kosningabaráttu, spurði ég: Um hvað á að kjósa. https://indridih.com/politik/um-hvad-a-ad-kjosa/. Gerði ég þar grein fyrir nokkrum meginatriðum sem ég vildi sjá í stefnu þeirra flokka sem til álita kæmu, stjórnarskrámálið og auðlindir þjóðarinnar, ábyrg ríkisfjármalastefna og skynsamleg úrvinnsla COVID-19 vandans, viðspyrna við auðsöfnun og auðræði, sanngjarnt og réttlátt skattkerfi og skilvirk skattframkvæmd. Að sjálfsögðu eru önnur mikilvæg mál á borðinu en val þessara rökstuddi ég þannig:

Annars vegar eru þau grundvallarmál í þeim skilningi að þau snúast ekki bara um fjármál heldur fyrst og fremst um jafnrétti og sanngirni. Á meðan gæðum landsins er misskipt á milli borgara þess með valdboði sem stríðir gegn réttlætistilfinningu alls þorra landsmanna og á meðan byrðar af því að halda hér uppi sæmilega siðuðu samfélagi eru lagðar á án nokkurrar sanngirni næst ekki sú félagslega samkennd og samstaða sem þarf til að taka á öðrum krefjandi verkefnum og leysa þau.

Hins vegar þarf einnig að hafa í huga að stór samfélagsverkefni kosta mikið fé og krefjast fyrirhyggju í fjármálum. Það fé sem einstaklingar og samfélagið allt hefur úr að spila, þ.e. afraksturinn af gæðum landsins, starfi landsmanna og eignum þeirra, er takmarkaður á hverjum tíma. Þessum gæðum þarf að ráðstafa með ábyrgum hætti milli verkefna einstaklinga og samfélagsverkefna á grundvelli almannahagsmuna. Til þess þarf umgjörð ríkisfjarmála að vera traust og gagnsæ og byggjast á raunsæu mati á þörfum samfélagsins og getu til að uppfylla þær.

Í kosningabaráttunni hefur skýrst hvers má vænta af flokkunum m.t.t. þessara mála og annarra mikilvægra mála. Auk skýrrar stefnu skiptir trúverðugleiki og traust miklu máli. Með tillit til þess hef ég gert upp huga minn og ákveðið hvar atkvæð mitt lendir.

Ég tel Samfylkinguna hafa lagt fram stefnu í þessum málum og öðrum sem best fellur að hugmyndum mínum. Jafnframt teflir hún fram breiðri forystu fólks sem býr yfir reynslu, þekkingu og kunnáttu og hefur í verkum sínum og málflutningi verið faglegt og málefnalegt. Ég treysti því til að fylgja stefnu sinni eftir og leita samstarfs við aðra þá flokka sem hafa áþekka grundvallarsýn á það sem skiptir máli fyrir það siðaða samfélag sem við viljum flest lifa í. Ég mun því kjósa Samfylkinguna.

Endurnýjuð heimasíða

Í rúmlega 6 ár hef ég haldið úti heimasíðu: Indriði H. Þorláksson – Greinar og pistlar um þjóðfélagsmál – þar sem ég hef haldið saman greinum sem ég hef skrifað og birt í ýmsum fjölmiðlum eða á heimasíðunni. Greinar þessar og pistlar eru nú orðnir nálægt 100 talsins flestir um auðlindamál, efnahagsmál og skattamál en einnig um ýmislegt annað.

Heimasíðan var ekki vel skipulögð og efni hennar ekki flokkað með aðgengilegum hætti. Eftir vinsamlegar ábendingar um að ástæða væri til að taka til á síðunni lét ég af því verða og breytti um leið útliti hennar nokkuð. Endurnýjuð síða er nú komin í loftið með efnisskipan og efnisyfirlitum sem ég vona að auðveldi mönnum að leita eftir einhverju bitastæðu ef það er á henni að finna.

Greinum á heimasíðunni er skipt í 6 meginflokka, Auðlindir, Efnahagsmál, Ferðamál, Kreppur, Pólitík og Skattar auk safnflokkanna Ýmislegt og Önnur mál. Í hverjum meginflokki eru 1 til 4 undirflokkar, einn fyrir almenna umfjöllun og það sem ekki fellur undir annan undirflokk og 2 til 3 undirflokkar um afmarkað efni. Skil milli flokka fara ekki alltaf eftir augljósum kvarða en ráðast fremur af huglægri nálgun minni. Þannig er undirflokkinn Skattapólitík að finna í báðum meginflokkunum Pólitík og Skattar annars vegar sem almenn stefnumótun í skattamálum og hins vegar sem umfjöllun um skattapólitísk mál sem eru á döfinni, frumvörp, tillögur o.fl.

Meginflokkana má sjá á efnisborða yfir hverri síðu og og undirflokka þeirra er að finna undir flipanum sem opnast niður af hverjum meginflokki.

Í hverjum undirflokki eru færri eða fleiri einstakar greinar sem finna má á sundurliðuðu efnisyfirliti á hægri spássíu hverju sinni.

Reikna má með að á næstunni bætist við einhverjar nýjar greinar. Á morgun reikna ég með að fram komi grein um fjármál hjúkrunarheimila og tengsl þeirra við eignir og erfðir og í aðdraganda kosninga verður ekki skortur á umfjöllunarefni, stöðutaka í ýmsum málum, uppgjör við liðin tíma og horft fram á veginn.

Tengill á síðuna verður hin sami og áður. Indriði H. Þorláksson – Greinar og pistlar um þjóðfélagsmál –

Minnisblað um stöðu Skattrannsóknastjóra

Í febrúar sl. óskaði Efnahags- og viðskiptanefnd eftir að ég sæti fjarfund nefndarinnar við umræðu um frumvarp til laga um tekjuskaatt þar sem lögð var fram tillaga um að færa embætti Skattrannsókastjóra undir Skattinn, embætti Ríkisskattstjóra. Að ósk nefndarinnar sendi ég henni eftir fundinn minnisblað með þeim meginatriðum sem ég gerði að umtalsefni á fjarfundinum. Í tilefni þess að þessar breytingar á embætti Skattrannsóknastjóra hafa nýlega verið til umfjöllunar í fjölmiðlum hef ég sett minnisblaðið mitt á heimasíðu mína undir tenglinum:

Minnisblað um stöðu Skattrannsóknastjóra.

Frítekjumörk fyrir hverja?

Frumvarp um hækkun fritekjumarks fjármagnstekna og fjölgun þeirra tekjuflokka sem undir það geta fallið hefur verið kynnt í samráðsgátt stjórnvalda og var opnið til athugasemda í heila fjóra daga. Minnir það á fyrri tíð þegar það tíðkaðist að kasta illa undirbúnum skattabreytingum þing korter fyrir jól og samþykkja þær á Þorláksmessu. Þótt hér sé ekki um stórbreytingar að ræða eru þær tilefni til umhugsunar. Til þess er greinargerð frumvarpsdraganna lítt hjálpleg. Frumvarpið er sagt „að mestu leyti“ byggt á skýrslu starfshóps, sem ekki var birt með drögunum og ekki tókst að finna á vef stjórnarráðsins. Má vera að í henni finnist sú greining og sá rökstuðningur sem í greinargerðina vantar.

Það er ekki að ófyrirsynju að spurningar vakni um ágæti þessara breytinga. Forseti ASÍ lét í ljós þá skoðun í sjónvarpsviðtali í gær að þær myndu lítt gagnast hinum vinnandi almenningi og lækkun skatta falla öðrum og betur settum í skaut á sama tíma og útgjaldaþörf ríkissjóðs vex vegna aðsteðjandi sóttfaraldurs. Orð forseta ASÍ hafa orðið tilefni til andmæla. Virðast sumir líta svo á að hækkun frítekjumarka sé ætíð leið til jöfnuðar. En svo er ekki. Mismunandi túlkun og mat á breytingunum kann að eiga sér rætur í ófullnægjandi greinargerð með frumvarpsdrögunum, m.a. algerum skorti á greiningu á áhrifum þeirra á tekjudreifingu.

Fjármagnstekjuskattur var tekinn upp 1997 þegar nokkrum innbyrðis ólíkum tekjuflokkum var skipað í sérstakt skattkerfi með 10% skatti á sama tíma og meðalskattur á launatekjur var um 20%, jaðarskattur á háar launatekjur var yfir 40% en hluti þessara tekna, arður og söluhagnaður, hafði áður sætt almennri skattlagningu. Með þessari breytingu var dregið úr jöfnunaráhrifum skattlagningar og ójöfnuður i tekudreifingu aukinn.

Hlutfall fjármagnsterkjuskatts var óbreytt til áranna 2009 til 2011 að ríkisstjórn Samfylkingarinnar og VG hækkaði það í 20%. Jafnframt var tekið upp frítekjumark fyrir vaxtatekjur (ekki arð og söluhagnað) að fjárhæð 100 þús. kr. á einstakling, sem síðar var hækkaður og er nú 150 þús. kr. Þessi breyting fól það í sér að fjármagnstekjuskattur þurrkaðist út eða lækkaði hjá 60 – 70% gjaldenda en hækkaði hjá 30 – 40%, þ.e. þeim sem voru með mjög háar vaxtatekjur eða verulegan arð eða tekjur af söluhagnaði hlutabréfa. Þrátt fyrir brottfall skattsins hjá stórum hluta gjaldenda hækkuðu tekjur af skattinum sem sýnir að breytingarnar fólu í sér jöfnun á ráðstöfunartekjum. 

Þótt tölur séu ekki handbærar má ætla að megindrættir í dreifingu skatts á fjármagnstekjur séu óbreyttir. Vaxtalækkanir síðustu missera hafa líklega valdið því að enn stærri hluti gjaldenda sé nú undanþegin skatti á vaxtatekjur en áður og arð og söluhagnað er nær eingöngu að finna hjá þeim 10 -15% eignamestu og tekjuhæstu í samfélaginu.

Fyrirhugaðar breytingar á fjármagnstekjuskatti er tvíþættar. Annars vegar hækkun á frítekjumarkinu og hins vegar að láta það einnig taka til arðs og söluhagnaðar. Áhrif þessara breytinga á skattbyrði eru nokkuð augljós. Í greinargerð frumvarpsdraganna kemur fram að áætlað er að skattur af vaxtatekjum muni lækka um 770 millj. kr. en skattur af arði og söluhagnaði um 150 millj. kr., samtals um 920 millj. kr. En hjá hverjum lækka skattarnir?

Augljóst er að þeir gjaldendur, líklega 70% þeirra eða meira, sem eru með undir 150.000 í vaxtatekjur fá ekki frekari lækkun. Þeir sem eru 150.000 til 300.000 kr. í vaxtatekjur munu fá skattalækkun sem nemur frá 0 til 33.000 kr. á ári. Þeir sem eru með vaxtatekjur yfir 300.000 kr. fá 33.000 krónu lækkun. Stærsti hluti vaxtatekna „almennings“ eru bankavextir af reikningum launþega og lífeyrisþega og sparireikningum þeirra. Eins og vaxtakjör hafa verið á þessu ári og haldast væntanlega um hríð þarf sá sem lækkunar á að njóta að eiga að jafnaði 7,5 til 15 millj. kr. á reikningum sínum.

Áhrif þeirra breytinga sem snúa að arði og söluhagnaði eru einnig næsta augljós. Þessar tekjur eru eins og kemur fram í skattframtölum að langmestu leyti að finna hjá innan við 15% tekju-  og eignahæstu framteljenda. Hafi þeir vegna “lágra” vaxtatekna ekki náð að fá 33.000 kr. skattalækkun tryggir þessi ráðstöfun að þeir missi ekki af henni. 

Tekjudreifingaráhrif hinna boðuðu breytinga eru augljós. Skattalækkun mun aðeins í undantekningartilvikum ná til almenns launafólks, lífeyrisþega og fólks með litlar eignir. Mikill meirihluti gjaldenda, væntanlega um þrír fjórðungar þeirra, verða breytinganna ekki varir. Um fjórðungur þeirra, þ.e. þeir sem best eru staddir, fá velflestir 33.000 kr. lækkun skatta. Tekjutap ríkissjóðs, tæpur milljarður króna, lendir svo á almenningi í hærri sköttum síðar eða lélegari þjónustu.

Það er ekki aðeins að greiningu á áhrifum breytinganna á tekjudreifingu skorti. Það vantar allan efnislegan rökstuðning fyrir breytingunum sem þessum. Hver er þörfin á breyttu frítekjumarki vaxtatekna, breytinga sem draga úr jöfnunaráhrifum skattsins? Ekki væri síður fróðlegt að sjá rökin fyrir láta frítekjumarkið ná til arðs og söluhagnaðar. Helstu rökin fyrir frítekjumarki fyrir vaxtatekjur eru að með þeim er dregið úr áhrifum verðbólgu sem rýri undirliggjandi eign þ.e. peninga á bankareikningum. Arður og söluhagnaður er hins vegar tekjur af hlutafé eða eignarhlutum í félögum, þ.e. eignum sem ekki verða fyrir verðrýrnun í verðbólgu þótt þær geti breyst til hækkunar eða lækkunar af öðrum ástæðum. Sú staðhæfing í greinargerðinni að verið sé að jafna skattalega meðferð vaxtatekna og arðs er ekki á rökum reist. 

 

Veirumolar – súkkulaði fyrir sykurfíkla

Í grein í Kjarnanum 6. maí sl.,Veiran og viðbrögðin – ríkisstyrktur rekstur?, benti ég á að efnahagsaðgerðir stjórnvalda í kórónakrísunni felist að verulegu leyti í því að greiða lögbundin launakostnað fyrirtækja með almannafé. Í þessu leynist í reynd eignatilfærsla frá almenningi til fyrirtækja. Á þetta að nokkru við um svokallaða hlutabótaleið en einkum um styrki til að greiða laun í uppsagnarfresti og styrkveitingar í öðrum tilgangi. Til að koma í veg fyrir slíka eignatilfærslu ætti að skilyrða þessa styrki með endurgreiðslum sem tengja mætti afkomu eftir að komist er í gegnum brimskaflinn eins og nú tíðkast að segja.

…………

Unnt hefði verið að ná yfirlýstu markiði laganna með öðrum hætti t.d. með ívilnandi lánum í stað styrkja eða öðrum áskilnaði um endurgreiðslu í samræmi við afkomu eða framlegð fyrirtækjanna á næstu árum. Með því hefði mátt komast hjá því að færa fé úr vösum almennings til fyrirtækja sem ekki þurfa á stuðningi að halda þrátt fyrir að hafa orðið fyrir tímabundnu tekjufalli. Reynslan sýnir að til lítils er að höfða til nægjusemi eða samfélagslegrar ábyrgðar þegar um aura er að tefla. Það er eins og að bjóða sykurfíkli súkkulaðimola.

Drög að frumvarpi um erfðafjárskatt, umsögn

Hjá stjórnvöldum er í vinnslu frumvarp að lögum um breytingu á lögum um erfðafjárskatt. Frumvarpið eins og það birtist í drögunum er lítt rökstutt og engin greining á áhrifum þess. Virðist það vera afturhvarf til þeirrar skattastefnu sem ríkti fyrir hrun að ívilna tekju- og eignafólki en hirða lítt um aðra. Ég setti umsögn um málið í Samráðsgáttina þar sem drögin voru kynnt og hana má jafnframt finna á heimasíðu minni: Umsögn um drög að frumvarpi um erfðafjárskatt